|
Roraty - Msza Święta na cześć N.M.Panny
Najświętsza Maryja Panna
(…) Roraty jest to Msza święta ułożona na cześć Najświętszej Maryi Panny, którą się uroczyście przez cały Adwent i o świcie śpiewa (…) W poniższym tekście przedstawiamy krótkie objaśnienie na temat Rorat, Ks. Waleriana Mrowińskiego (T. J.) z książeczki "O czci Matki Boskiej w Polsce" z 1898 roku. W przedruku została zachowana oryginalna pisownia. Łódź, 3-12-2023
Jeden ze szczegółów, który bardzo wymownie świadczy jak wielkie było nabożeństwo w Polsce do Najświętszej Maryi Panny jest ten, że królowie nasi zaprowadzili i rozszerzyli u nas „Roraty". Roraty jest to Msza święta ułożona na cześć Najświętszej Maryi Panny, którą się uroczyście przez cały Adwent i o świcie śpiewa. Wiadomo, że cztery tygodnie adwentowe przed Bożem Narodzeniem, przypominają 4,000 lat, przez które od upadku pierwszych naszych rodziców świat z upragnieniem na obiecanego w raju czekał Zbawiciela. Wyrazem tych świętych pragnień były gorące modlitwy i wołania Proroków, aby Pan Bóg wyzwolił z niewoli szatana świat i wrócił mu utraconą łaskę i szczęście. Jedno z tych gorących pragnień jest zawarte w słowach Izajasza Proroka, który mówi: „Spuście rosę niebiosa z wierzchu, a obłoki niech spuszczą z deszczem sprawiedliwego, niech się otworzy ziemia i zrodzi Zbawiciela". (Izai. 4, 58). Msza roratnia zaczyna się właśnie od tych słów Proroka, „Rorate coeli“... (spuście rosę niebiosa), więc ją nazywamy Roratami.
Roraty - Msza Święta. Zdjęcie za: blog. messainlatino
Jutrzenką poprzedzającą przyjście Zbawiciela, który jak słońce wschodzące miał rozproszyć ciemności tej długiej nocy grzechu, była Najświętsza Marya Panna, obiecana przez samego Boga w raju, a przepowiadana przez Proroków: „Wynijdzie gwiazda z Jakóba“. (Gen. 45). Dlatego lekcya Mszy roratnej wyjęta jest z Izaiasza Proroka, który królowi Achazowi przepowiada, że „Oto panna pocznie i porodzi syna i nazwane będzie imię jego Emanuel" (t. j. Bóg z nami). (Izai. 45). Cud ten potwierdza Prorok innym cudem, przepowiadając Achazowi, wybierającemu się na wojnę, że zwycięży przeciwników swoich. Po tej lekcyi następuje graduał, składający się z wiersza, w którym witają Aniołowie Zbawiciela: „Podnieście książęta bramy wieczne i wnijdzie król chwały" (Ps. 23), i z pozdrowienia Najświętszej Maryi Panny przez Archanioła: „Zdrowaś Maryo, łaskiś pełna, pan z Tobą, błogosławionaś Ty między niewiastami". Ewangelia wyjęta jest z pierwszego rozdziału św. Łukasza, gdzie spisane jest poselstwo Archanioła Gabryela do Najświętszej Maryi Panny, zwiastującego Jej w imieniu Boga, że stanie się za sprawą Ducha św. Matką Syna Bożego. To poselstwo kończy się pomyślnie i szczęśliwie dla całego rodu ludzkiego. Marya mówi do Anioła: „Oto ja służebnica pańska, niech mi się stanie według słowa twego". (Łuk. 1,38).
Zwiastowanie Najświętszej Maryi Pannie
We wierszu przy ofiarowaniu jeszcze raz powtórzone jest pozdrowienie anielskie: „Zdrowaś Maryo, łaskiś pełna, pan z tobą i błogosławion owoc żywota twego", a po komunii św. słowo Izaiasza Proroka „Oto panna pocznie i porodzi syna i nazwane będzie imię jego Emanuel". W modlitwie cichej po ofiarowaniu i po komunii św. wyrażona jest prośba, abyśmy za laską Zbawiciela, który z Dziewicy się narodził, przez mękę i krzyż jego do chwały zmartwychwstania doprowadzeni byli. Ta Msza piękna, której początek nie przechodzi XII. wieku, bo w dawniejszych mszałach się nie znajduje, śpiewała się codziennie* w czasie adwentowym, śpiewa się dziś jeszcze w wielu kościołach; tak uroczyście tylko w Polsce i w niektórych przyległych prowincyach. *) J. Miechowita. D. 226 n. 57.
Na: ołtarzu pali się wtedy siedm świec, które roratnicami się nazywają. Siódma świeca, wyższa i okazalsza nad inne, ustawiona w środku, oznacza właśnie Najświętszą Maryę Pannę, tę gwiazdę zaranną, o której mówi Prorok: „Wynijdzie gwiazda z Jakóba". (Num. 24, 17). Jakże cieszyć się powinieneś miły czytelniku, że jesteś dzieckiem kościoła, którego ceremonie mają tak głębokie znaczenie i tak wymownie przemawiają do duszy!
Może nie wiesz, kto Roraty zaprowadził u nas? Poważni autorowie* mówią, że Bolesław Wstydliwy przed rokiem 1270, na prośby żony swojej św. Kunegundy je zaprowadził. *) Ks. B. Arciszewski, T. J. Wykład historyczny i moral. świąt, obrzęd i zwycz. w kościele kat. str. 25. Oprócz tego: Vinc. Piksa, Presb. Cracov., Comes Perpetuus Directorii Dioec. Cracoviae 1877, pag. 207.
Żeby podnieść w oczach narodu jak najwyżej nabożeństwo do Najświętszej Maryi Panny, monarcha ten za pozwoleniem władzy duchownej postanowił, aby na początku Adwentu, jeden ze siedmiu stanów Rzeczypospolitej stawiając świecę na lichtarzu wielkiego ołtarza, oznaczył wiarę wszystkich w Chrystusa Pana, który jest światłością naszą, i wyznawał gotowość na sąd boski. (Na pierwszą niedzielę Adwentu czyta kościół Ewangelią o sądzie ostatecznym). Pierwszą świecę stawiał król na najwyższym lichtarzu, mówiąc: „Gotowy jestem na sąd boski!“, drugą stawiał prałat w imieniu duchowieństwa, trzecią senator, czwartą ziemianin, piątą rycerz, szóstą mieszczanin, siódmą oracz. Każdy reprezentant powtarzał słowa: „Gotowy jestem na sąd boski!“
Nabożeństwo to za staraniem króla przez kościół ustanowione, miłe było zawsze królom polskim. Zygmunt I. i Anna, córka jego, zrobili bogatą fundacyę, aby w królewskiej kaplicy na Wawelu w Krakowie pod tytułem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny nietylko codzień w Adwencie, ale przez cały rok , co się do dziś dnia praktykuje, śpiewaną była Msza roratnia*. *) H. Pruszcz. Klejnoty miasta Krakowa, str. 4. W tym celu ustanowionem zostało kolegium rorantystów, złożone z proboszcza, kleryka i dziewięciu muzyków, obowiązanych codziennie, odprawić i odśpiewać Mszę „Roraty". Król Zygmunt August bywał przez cały Adwent na roratach i sam z drugimi śpiewał**. **) J. Miechowita. List Laur. D. 381, n. 58.
O nabożeństwie tego monarchy do Najświętszej Maryi Panny świadczy i ta okoliczność, że pochowany jest z krzyżem złotym na piersiach, który zawsze na sobie nosił; na jednej stronie krzyża znajduje się wizerunek Najświętszej Maryi Panny z Dzieciątkiem Jezus. Anna Jagiellonka starała się, aby Roraty jak najpiękniej i najakuratniej się odbywały, a kiedy księża zaczęli się w tem opuszczać, królowa upominała się o chwałę Maryi. W liście bowiem datowanym z Warszawy 26 lutego 1577 r. tak pisze do ks. Stan. Pająka, proboszcza kaplicy zygmuntowskiej na Wawelu. „Wyrozumieliśmy, iż tam niektórzy kapłani w kaplicy naszej królewskiej nie są pilni swego urzędu, a to znać z tej przyczyny, iż nie poprzestając na samej Rorancyi, drugie beneficya przyjmują"... potem upomina, aby proboszcz przestrzegał zachowania większej akuratności* *) Ambr. Grabowski. Starożytn. hist. pol. Tom II, str. 24.
Jak szczęśliwe były to czasy, gdzie królowie i królowe kochali i czcili Maryą i naród do tej czci zachęcali! Władysław Syrokomla poświęcił temu nabożeństwu bardzo wdzięczny wiersz pod tytułem: „Staropolskie Roraty", którego koniec tu zamieszczamy. Póki wiarą i miłością ogrzani przodkowie chwałę roratną Maryi śpiewali, Bóg błogosławił: „Królowie dobrzy i dobrej mocy, — Pasterze pańscy duchem wysocy, — Senatorowie w radzie niezłomni, Ziemianie w sejmach na prawo pomni; — Żołnierz jak olbrzym szedł jeden na stu, — Kupiec przynosił bogactwo miastu, — Swobodny kmiotek jak las miał zboże. — Gotowi byli na sądy boże!“
Ale gdy Rzeczpospolita zmądrzała, gdy stary obyczaj Piastów wyśmiano, los siedmiu stanów się zmienił: „Na królów twarde włożono pęta, — W pasterzach znikła gorliwość święta, — Senatorowie poili braci, — Szlachta się ciągle konfederaci, — Żołnierz jął grabić tych, których bronił, — Kupiec przez lichwę bogactwo strwonił, — Kmiotek, niewolnik zmarniał we dworze. — Anioł zatrąbił na sądy boże!" Kiedyż Bóg odwróci od nas karę, na którąśmy zasłużyli sobie? Nie prędzej, jak kiedy doń nawrócimy się szczerze.
O Panno Najświętsza! Ty gwiazdo zaranna rozprósz ciemne chmury niedowiarstwa i błędu, niech świątynie nasze zasłyną znowu pobożnością do Ciebie, niech za twoją przyczyną spuszczą niebiosa z góry na ziemię naszą rosę łask bożych!
Rorate caeli desuper et nubes pluant justum
Ne irascaris,
Domine, Ecce civitas Sancti facta est deserta, Sion deserta facta est, Jerusalem desolata est Domus sanctificationis
tuae et gloriae tuae,
Rorate...
Peccavimus, et facti sumus tamquam immundus nos Et cecidimus quasi folium universi Et iniquitates nostrae quasi ventus abstulerunt nos Abscondisti faciem tuam a nobis, et allisisti nos in manu iniquitatis nostrae
Rorate...
Vide Domine afflictionem populi tui Et mitte quem missurus es Emitte Agnum dominatorem terrae de Petra deserti ad montem filiae Sion Ut auferat ipse jugum captivitatis nostrae
Rorate...
Consolamini, consolamini, popule meus Cito veniet salus tua Quare maerore consumeris, quia innovavit te dolor? Salvabo te, noli timere Ego enim
sum Dominus Deus tuus, Sanctus Israel,
Rorate...
Spuśćcie rosę niebiosa i obłoki niech wyleją sprawiedliwego
Nie bądź zagniewany, Panie! Oto miasto Świętego opuszczone, Syjon stał się pustkowiem, Jerozolima wyludniona Świątynia Twoja i dom chwały Twojej,
Rorate...
Zgrzeszyliśmy i staliśmy się jak nieczysty I opadliśmy wszyscy niczym zwiędłe liście A nieprawości nasze jak wiatr nas rozniosły Zakryłeś przed nami swą twarz i wydałeś na pastwę naszych grzechów
Rorate...
Spójrz, Panie, na udrękę twego ludu I poślij tego, którego masz posłać Ześlij Baranka, Władcę ziemi, ze skały pustyni do góry Córy Syjonu By on sam zdjął z nas jarzmo niewoli
Rorate...
Pocieszcie się, pocieszcie się, ludu mój Wkrótce nadejdzie twoje zbawienie Czy dlatego tracisz ducha, że odnowiła się twoja boleść? Ocalę cię, nie bój się Jam jest bowiem Pan, Bóg twój, Święty
Izraela,
Rorate...
ŹRÓDŁO: "O czci Matki Boskiej w Polsce" - Ks. W. Mrowiński T. J. (1898 r.) Tekst - Rorate Caeli (łacina/polski) Opracowanie Radio Chrystusa Króla w Łodzi
|
||
|
WIĘCEJ NA STRONIE |
907 |
|
