Cześć dla Niepokalanego Poczęcia

Najświętszej Maryi Panny

Gloryfikacja Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny

Obraz - autorstwa Francisco Antonio Vallejo (1722 - 1785)

Tota pulchra es, María,

et mácula originális non est in te!

Cała piękna jesteś, Maryjo,

i zmaza pierworodna nie postała w Tobie!

 „Bóg wybrawszy od wieków Maryję na Matkę swojego Syna, zachował Ją od wszelkiej zmazy grzechu i obdarzył pełnią łaski. Dzięki temu Maryja stała się godnym przybytkiem Wcielonego Słowa. Dziękując Bogu za wyjątkowy przywilej udzielony Maryi, wypraszamy sobie łaskę do zwalczania grzechu.

Święto Niepokalanego Poczęcia obchodzono na Wschodzie już w VIII wieku. W wieku IX przeszło ono na Zachód. W Polsce przyjęło się w wieku XIV. 8 grudnia 1854 roku papież Pius IX ściśle określił i podał do wierzenia prawdę o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Dziewicy jako dogmat wiary katolickiej”

 (Missale Romanum).

Prezentowany niżej tekst: "Cześć dla Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny" pochodzi z książeczki pt. "O czci Matki Boskiej w Polsce" - Ks. Waleriana Mrowińskiego (T. J.) z 1898 roku.

Łódź, 7-12-2023, W przedruku została zachowana oryginalna pisownia.

Dogmat Niepokalanego Poczęcia ogłoszony przez Kościół 8 grudnia 1854 r. opiewa, że Najświętsza Marya Panna wskutek szczególnego przywileju Pana Boga, nie była, jak wszyscy ludzie, w grzechu pierworodnym poczęta, ale, że jest niepokalanie (t. j. bez grzechu) poczęta.

Jakkolwiek przed rokiem 1854 wolno było inaczej w tym względzie twierdzić i wierzyć, przodkowie jednak nasi, już od początku XVI. wieku, wierzyli w Niepokalane Poczęcie i uroczyście to święto obchodzili. — Tak więc o Najświętsza Panno, to co św. Augustyn mówi o przymiotach Boga, że cokolwiek zda się więcej chwały Panu Bogu przynosić to przyjmować należy, ojcowie nasi stosując, w granicach dozwolonych przez Kościół, do twojej chwały, nie omylili się.

Kiedy Sykstus IV. papież, w konstytucyi „Cum praecelsa“ z roku 1477, nadał wiele odpustów dla tych, którzyby odmawiali pacierze kapłańskie albo byli na mszy o Niepokalanem Poczęciu, biskupi polscy zebrali się 1510 r. na synod w Gnieźnie pod przewodnictwem Jana Łaskiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego.

Byli tam obecni: arcybiskup lwowski, biskupi: kujawski i poznański, zastępcy biskupów: krakowskiego, wrocławskiego, płockiego, wileńskiego i oprócz tego wielu opatów i prałatów. Na tym synodzie uchwalono, aby w całej Polsce obchodzono uroczyście, z oktawą, święto Niepokalanego Poczęcia*.

Tak więc na całej ziemi polskiej, a nawet w Smoleńsku**, który na początku XVI. wieku do Polski należał, śpiewano na cześć Niepokalanego Poczęcia Maryi. „Wszystka piękna jesteś przyjaciółko moja i nie ma w Tobie zmazy". (Pieśń 4, 7).

*) Le Card. Gousset. L’immaculée Conception, pag. 308.

**) Tamże, p. 581.

Ta uchwała synodu znalazła gorące poparcie ze strony duchowieństwa świeckiego i zakonnego. Archidyecezyę lwowską oddano pod opiekę Niepokalanego Poczęcia, na pieczęci tejże archidyecezyi jest wyobrażenie Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej*.

*) Helleniusz. Rozm. o Polskiej Koronie. I, str. 389.

Prowincya ruska 00. Bernardynów, ze stolicą we Lwowie, przyjęła nazwę Niepokalanego Poczęcia, i takąż pieczęcią pieczętowała swe dokumenta. Na początku XVII. wieku powstał jedyny w Polsce zakon męski, na cześć Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, pod nazwą Maryanów, który przetrwał aż do naszego wieku, i dziwnym sposobem w Portugalii się szczęśliwie rozwinął.

Ale i w najwyższych sferach cywilnych u nas, na dworze królewskim i w rycerstwie, znalazło Niepokalane Poczęcie gorliwych czcicieli.

Władysław IV. król polski, ustanowił za namową Jerzego Ossolińskiego, kanclerza w. k., order Niepokalanego Poczęcia, którego ustawy potwierdzone były przez Urbana VIII. papieża; sejm jednak z uwagi, że oznaki honorowe znoszą równość szlachecką, tej ustawy nie zatwierdził. Kiedy odebrano Kamieniec Podolski Turkom 1699 r., ci zastrzegli sobie, aby na świątyni, gdzie był ich minaret, zostawiono półksiężyc. Polacy dochowali w ten sposób traktatu, że na półksiężycu postawili Najświętszą Maryę Pannę niepokalanie poczętą.

Maurycy Goslawski w poemacie opisowym „Podole”, tak opisuje tę przemianę:

Meczet........dumnie ..... sterczy

Stąd, za dni poniżenia, obcy głos bluźnierczy,

Niewierne na modlitwy przywołując zgraje,

Rozbudzał po urwiskach zadrzymane gaje.

Lecz Ty, Panno Przeczysta, zwróciłaś źrenice,

I padły u nóg Twoich dwurogie księżyce:

Oczyszczone ołtarze, zabrane Twej cześci,

Ucichły ludów Twoich jęki i boleści,

I do dziś na księżycu, wzniesiona nad niemi,

Losom naszym panujesz, gwiazdo naszej ziemi*

*) Poezye Maurycego Gosławskiego, Tom I. Lipsk 1864, str. 14.

Akademia krakowska, idąc za przykładem akademii paryskiej, obowiązywała przysięgą profesorów swoich, że bronić będą Niepokalanego Poczęcia. — Jaki przykład dla nas,- miły czytelniku, abyśmy, idąc w ślady przodków, do ich zasług, około czci i chwały Maryi, nowe przyczyniali!

Na cześć niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny stawiano kościoły, kaplice, zawiązywano sodalicye i bractwa, a szczególnie po miastach, na całej ziemi polskiej.

I tak np. pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia wystawiony jest kościół 00. Bernardynów w Krakowie, Karmelitanek bosych w Lublinie, księży Misyonarzy w Warszawie. We Lwowie fundowano dwa kościoły pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia: kościół 00. Franciszkanów i PP. Benedyktynek.

W katedrze gnieźnieńskiej, w Poznaniu w kościele pojezuickim, i w wielu innych kościołach znajdują się piękne kaplice Niepokalanego Poczęcia. Co się tyczy sodalicyi, to znajdowały się takowe pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia dla młodzieży prawie wszędzie, gdzie były szkoły jezuickie.

Bractwa Niepokalanego Poczęcia nie tylko były w kościołach łacińskich, jak np. w Hyżnem pod Rzeszowem, gdzie przy cudownym obrazie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, 1717 r. przez Innocentego XI. bractwo licznymi było wyposażone odpustami, ale w unickich także, jak u 00. Bazylianów w Białej na Podlasiu i t. d.

W tej gorliwości o cześć Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny odznaczały się miasta, a szczególnie Lwów, stolica Rusi. Na bramach miasta były rzeźby lub figury, wyrażające Niepokalane Poczęcie. Na furtce jezuickiej, tj. bramie, przez którą, po za kościołem 00. Jezuitów, wychodziło się za mury, była rzeźba wyrażająca Niepokalane Poczęcie, u stóp Maryi leżał lew, (przedstawiający miasto Lwów) z podpisem: „Hac praeside tutus“ tj. pod jej (Maryi) obroną bezpieczny*.

*) Helleniusz. Rozm. o Koronie Polskiej. I, str. 380.

Na bramie krakowskiej była piękna figura Niepokalanego Poczęcia, tasama, która dziś znajduje się nad bramą katedry ormiańskiej. Stawiano nadto figury Niepokalanego Poczęcia przy ulicach jak np. przy ulicy Łyczakowskiej, przed kościołem św. Antoniego*, przed Najświętszą Maryą Panną Śnieżną; we framugach i bramach kamienic jak na czarnej kamienicy 1. 4 w Rynku, nad bramą przy ulicy Grodzkiej, 1. 3. na facyacie kościoła PP. Benedyktynek, a nawet na sygnaturze kościoła 00. Jezuitów.

*) Przed tą figurą, odczytał wobec licznie zgromadzonego ludu 1855 r. ks. Seweryn Morawski, ówczesny wikaryusz katedralny, a dzisiejszy Metropolita lwowski, dogmat o Niepokalanem Poczęciu.

Na wystawie starożytności we Lwowie 1885 r., widzieliśmy, że nawet na przedmiotach do domowego użytku służących, jak kaflach i tabakierkach malowano Niepokalane Poczęcie.

Być może, że w nagrodę tego nabożeństwa wyprosiła Marya, którą kościół nazywa „pokonaniem wszelkich herezyi", że za polskich czasów nie było we Lwowie nigdy protestanckiego zboru.

Ta cześć Niepokalanego Poczęcia przetrwała we Lwowie do naszych czasów. W katedrze łacińskiej istnieje bardzo dawne bractwo kupieckie Niepokalanego Poczęcia; i za naszej pamięci postawiono przy zakładzie św. Teresy nowy kościółek Niepokalanego Poczęcia, ze statuą Niepokalanego Poczęcia na zewnątrz; drugą podobną znajdujemy przed kościołem PP. Franciszkanek. Facyata kościołów 00. Franciszkanów i Ks. Misyonarzy ozdobiono wielkiemi obrazami Niepokalanego Poczęcia.

Na placu Maryackim stoi podobna statua z tyrolskiego marmuru sprowadzona z Monachium za 3,000 złr.,* i darowana miastu grzez śp. Sewerynę hr. Badeniową 1862 r.

*) złr. skrót od - złoty reński; polska nazwa guldena, waluty austro - węgierskiego.

Co się tyczy sposobu, w jaki przedstawiano w różnych czasach Niepokalane Poczęcie nadmienić wypada, że w samych początkach przedstawiano Najświętszą Maryę Pannę z Dzieciątkiem Jezus, depczącą głowę węża, okrążającego kulę ziemską.

Później przedstawiano Najświętszą Maryę Pannę samą ze złożonemi rękami, na wzór obrazu stawnego malarza hiszpańskiego Murillo. Po roku 1830 przedstawiają w Niepokalanem Poczęciu Najświętszą Maryę Pannę ze spuszczonemi ku ziemi rękami, z których promienie łask spływają, (medalik Niepokalanego Poczęcia), a w najnowszych czasach w postawie jak się objawiła w Lourdes.

Uproś nam o Królowo nasza, żeby przywileje i święta twoje były tak drogie sercom naszym jak były drogie przodkom!

Dawniej przed każdem świętem twojem poszczono, bo było w narodzie przysłowie: „Kto kocha Maryą, nie pyta o wilią", dziś ta gorliwość ostygła.

Uproś nam, o niepokalanie poczęta Dziewico, żebyśmy przynajmniej to zachowali, co nakazuje św. kościół!

ŹRÓDŁO: "O czci Matki Boskiej w Polsce" - Ks. W. Mrowiński T. J. (1898 r.)

Opracowanie Radio Chrystusa Króla w Łodzi

 WIĘCEJ NA STRONIE

www.radiochrystusakrola.pl

253