
Posypywanie głów popiołem powstało w
związku z praktyką publicznej pokuty. W Środę Popielcową pokutnicy wyznawali
grzechy i przywdziewali włosiennice, a biskup posypywał ich głowy popiołem.
Po odmówieniu psalmów pokutnych biskup wydalał ich ze świątyni przy śpiewie
słów, którymi Pan Bóg zapowiedział Adamowi wygnanie z raju. Po ostatnim
upomnieniu przez biskupa zamykano drzwi zostawiając pokutników na zewnątrz.
Dzielili się oni na cztery grupy zależnie od stopnia winy. Najniższą
stanowili «płaczący», którym nie wolno było wchodzić do kościoła. Pozostawali
oni na dziedzińcu i ze łzami prosili wchodzących o modlitwy. Na drugim
stopniu byli «słuchający», którzy stojąc razem z katechumenami w przedsionku
świątyni słuchali pouczającej części Mszy świętej. Pokutnicy trzeciego
stopnia, «klęczący», zajmowali miejsce w głównej nawie i po wyjściu
słuchających otrzymywali błogosławieństwo biskupa. Pokutnicy czwartego
stopnia, «stojący», mieli prawo uczestniczyć w całej Mszy świętej, ale byli
wyłączeni od Komunii św. Pokutnicy byli zobowiązani do surowych praktyk
pokutnych, przez które mieli zadośćuczynić za grzechy i dać dowód poprawy.
Pojednanie pokutników z Kościołem odbywało się w Wielki Czwartek. Z czasem
także inni wierni zaczęli poddawać się obrzędowi posypania popiołem. Papież
Urban II na synodzie w Bonewencie w roku 1091 rozszerzył ten obrzęd na wszystkich
wiernych.
Popiół jest symbolem znikomości świata oraz pokory i pokuty. Poddając się
obrzędowi posypania głów popiołem uznajemy publicznie naszą grzeszność i
wyrażamy chęć poprawy. Na mocy zasług Kościoła otrzymujemy pomoc Bożą do
gorliwego odbycia Wielkiego Postu.
|
LEKCJA - Czytanie z Księgi Proroka Joela Jl 2:12-19
Słowami proroka Joela Kościół wzywa nas do postu i wewnętrznego nawrócenia.
Pokuta, którą głosił Prorok, miała charakter społeczny. Podobnie Wielki Post
jest okresem wspólnego postu i wspólnej modlitwy całego Kościoła.
To mówi Pan: Nawróćcie się do mnie całym sercem waszym przez post, płacz i
żal. I rozdzierajcie serca wasze, a nie wasze szaty. I nawróćcie się do Pana
Boga waszego, bo łaskawy jest i litościwy, cierpliwy i wielkiego
miłosierdzia, a współczujący w nieszczęściu. Kto wie, może się odwróci i
wybaczy i zostawi po sobie błogosławieństwo na ofiarę i płynną obiate dla
Pana Boga waszego.
Uderzcie w trąbę na Syjonie, uświęćcie post, zwołajcie zgromadzenie,
zbierzcie lud, poświęćcie zebranie, w jedno zbierzcie starców, zgromadźcie
dzieci i niemowlęta. Niech wynijdzie oblubieniec z łożnicy swojej, a
oblubienica ze swej komnaty. Pomiędzy przedsionkiem a ołtarzem płakać będą
kapłani, słudzy Pańscy, i mówić będą: «Przepuść, Panie, przepuść ludowi Twemu,
a dziedzictwa Twego na wzgardę nie wydawaj, by mieli nad nimi panować
poganie. Czemuż mówią pomiędzy narodami: Gdzież jest ich Bóg?»
Zapłonął Pan miłością ku ziemi swojej i przepuścił swemu ludowi. I
odpowiedział Pan, i rzekł ludowi swemu: Oto ja ześle wam pszenicę i wino, i
oliwę, a nasycicie się nimi. I nie wydam was na wzgardę poganom – mówi Pan
wszechmogący.
EWANGELIA - według Św. Mateusza, Mt 6:16-21
Onego czasu: Mówił Jezus uczniom swoim: «Gdy pościcie, nie bądźcie smutni
jako obłudnicy. Twarze bowiem swoje wyniszczają, aby okazali ludziom, że
poszczą. Zaprawdę powiadam wam, że wzięli nagrodę swoją.
Ale ty, gdy pościsz, namaść głowę swoją i obmyj oblicze swoje, abyś nie
okazał ludziom, że pościsz, ale Ojcu twojemu, który jest w skrytości. A
Ojciec twój, który widzi w skrytości, odda tobie. Nie skarbcie sobie skarbów
na ziemi, gdzie rdza i mól psuje i gdzie złodzieje wykopują i kradną. Ale
skarbcie sobie skarby w niebie, gdzie ani rdza zepsuje, ani mól stoczy i
gdzie złodzieje nie wykopują ani kradną. Albowiem gdzie jest skarb twój, tam
i serce twoje».
|